Voeding & tanderosie voorkomen
Zuren in eten en drinken kunnen het glazuur van de tanden en kiezen aantasten. Het gebit herstelt zich na verloop van tijd door de neutraliserende en beschermende werking van het speeksel.
Daarom hoeven zuren op zich geen probleem te zijn. Maar als u te vaak op een dag eet, dan krijgt uw gebit onvoldoende kans om te herstellen. Op termijn kan het glazuur oplossen, dit noemen we erosie. Eenmaal verdwenen glazuur komt niet meer terug.
Daarnaast kunnen de suikers in uw voeding gaatjes (cariës) veroorzaken. De bacteriën die in de mond aanwezig zijn, met name in tandplak, zetten de suikers om in zuren, waardoor een gaatje ontstaat. Vaak ontstaat eerst een ontkalking, wat zorgt voor een witte doffe plek op het glazuur.
Deze ontkalking kan nog herstellen met behulp van fluoride, dit noemen we remineralisatie. Maar wanneer dit proces niet stop wordt gezet, brokkelt het glazuur af en ontstaat een gaatje.
Maximaal 6 eet- en drinkmomenten per dag
Drie hoofdmaaltijden per dag – ontbijt, lunch en avondeten – zijn de basis van een gezond voedingspatroon. Deze drie hoofdmaaltijden gelden als drie eet- en drinkmomenten. Zo heeft het tandglazuur tussendoor voldoende tijd om te herstellen van de eerder genoemde zuuraanvallen.
Niet meer dan 6 eet-/drinkmomenten op een dag is een richtlijn waar zowel voedingsdeskundigen als tandartsen steeds meer op aandringen. Dan heeft het gebit tussendoor voldoende tijd om te herstellen van de zuuraanvallen op het glazuur.
Daarnaast kunt u drie keer per dag tussendoor iets eten en/of drinken: alles wat u dan eet en/of drinkt geldt als één eet-/drinkmoment. Gebruik daarvan tijdens maximaal een of twee momenten snoep, fruit of andere zure voedingsmiddelen en -dranken.
Alles wat u eet en/of drinkt geldt als één eet-/drinkmoment. Met uitzondering van water. Zorg dat er bij voorkeur twee uur tussen eet- en drinkmomenten zit.
Tips
- Vuistregel: na eten of drinken minstens twee uur niets meer innemen (wel bijvoorbeeld water of ongezoete thee)
- Eet en drink genoeg tijdens ontbijt, lunch en avondeten. Dan hebt u tussendoor minder trek
- Drink vooral veel water, dat kan de hele dag door
- Drink water of melk tijdens en na het eten. Dit helpt bij het herstellen van tandglazuur
- Water, melk en thee spoelen het zuur als het ware weg
- Neem tijdens een eetmoment ook fruit en (rauwe) groenten: dit levert belangrijke vezels, vitamines en mineralen op
Tanderosie voorkomen
Tanderosie is slijtage van de tanden en kiezen door het inwerken van zuren. Dit kunnen lichaamseigen zuren zijn (intrinsieke zuren) of zuren afkomstig van buiten het lichaam (extrinsieke zuren). Deze laatste groep, de zuren uit dranken en voedsel, zijn tegenwoordig de grote boosdoeners.
Tanderosie is minder bekend, maar net zo bedreigend als cariës (gaatjes). Bij voortschrijdende tanderosie kan het glazuur dunner worden en zelfs geheel verdwijnen. Weggesleten tandglazuur komt niet meer terug. De onderstaande adviezen gelden zowel voor kinderen als volwassenen.
Zure dranken
Bij een pH onder de 5,5 in de mondholte kan het tandglazuur gaan oplossen. Hoe zuurder de drank, hoe erosiever voor het gebit. Bijkomende factoren zoals de manier van poetsen, wijze van drinken en het tempo van slikken bepalen het patroon en de snelheid van de erosie.
Wij hebben hieronder de pH-waarden van een aantal dranken voor u op een rij gezet:
- Boven de 5,5: thee (naturel) 7,1; water 7,0; halfvolle melk 6,8; kruidenthee <6,0
- Onder de 5,5: karnemelk 4,4; yoghurt(drank) 3,8; sportdrank 3,4; kindercola 3,3; sinaasappelsap 3,2; limonadesiroop 3,0; cassis: 3,0; cola light 2,9; appelsap 2,8; maagsap 2,0
Let op met energiedranken! Naast het grote erosieve effect zitten hier ook heel veel suikers in.
Voedingsmiddelen
Alle zure voedingsmiddelen kunnen het gebit aantasten. Met name zuur fruit, citrusvruchten en bessen. Ook aangezuurde levensmiddelen (azijnzuur, citroenzuur of dieetzuur) kunnen een probleem vormen. Het zuigen op vitamine C-preparaten kan funest zijn voor het tandglazuur.
Tips
- Verminder het gebruik van zure dranken en levensmiddelen. Neem liever water, thee (zonder suiker) of zuivel
- Niet alleen wát je eet, maar ook hoe vaak je eet heeft invloed op je gebit. Beperk het aantal eet- en drinkmomenten tot maximaal zes keer per dag
- Gebruik een hele maaltijd met een drankje in plaats van vaak op de dag iets
- Wacht na het eten of drinken van zure voedingsmiddelen minstens een half uur met tandenpoetsen, anders poets je de beschermlaag weg
- Houd zure dranken en levensmiddelen niet te lang in de mond. Drink bij voorkeur met een rietje
- Zuig niet op zuur snoepgoed, vitamine C-tabletten en aangezuurde levensmiddelen
- Neutraliseer het zuur door na te spoelen met water of melk, of door op suikervrije kauwgom te kauwen
- Als je bij het ontbijt vruchtensap drinkt of andere zure producten nuttigt, poets dan bij voorkeur de tanden voor het ontbijt
- Gebruik tandpasta met fluor (liefst met bicarbonaat). Dagelijks spoelen met een 0,05% fluorideoplossing kan raadzaam zijn